Lembrando ao barrio de Ferrol Vello

jjburgoa@hotmail.com– TIRANDO A DAR

Praza Vella, mariñeira, cada baixo una taberna Carballo Calero

O barrio de Ferrol Vello constitúe un triste exemplo de casco histórico dos peor conservados de Galicia, dándose a circunstancia que neste intre se trata do único lugar da cidade aberto ao mar no pequeno sector do peirao de Curuxeiras, mentres que o resto da fachada marítima da urbe se atopa afectada por usos portuarios, industriais o militares. O antigo barrio é o que resta da amurallada vila medieval que foi Ferrol antes de su amplo crecemento o século XVIII cando foi elixida sede do Departamento Marítimo do Norte e se converteu nun paradigma de cidade neoclásica e ilustrada.

O propio trazado sinuoso das súas estreitiñas rúas e a lembranza toponímica que evocan eses nomes tan sonoros das súas rúas: Castro, Cristo, Curro, Mártires, Cunchas, Cárcere, Rastro, Mercede, Cruz, Espírito Santo, recordan, mellor que os edificios, desleixados e de pobre calidade, a antigüidade dun barrio que foi construído encima dos restos do castro costeiro de Curuxeiras, orixe da actual cidade de Ferrol.

A pesares do seu desolador e tristeiro aspecto actual, Ferrol Vello tivo una ampla igrexa matriz, o antigo templo románico de San Xiao, preto do medieval Porto da Cruz. ademais da porta e capela do Cristo da Boa Viaxe, o Hospital de Peregrinos, a Cárcere Vella, a Torre Antiga, o Pazo da Mercede, entre outras construcións, e xa saíndo pola desleixada Praza Vella cara ao que hoxe é o barrio da Magdalena, erguíanse o antigo convento de San Francisco e a vella capela de San Roque, obras todas elas desaparecidas en diferentes momentos e circunstancias.

Poucos anos atrás o barrio servía de decente aínda que modesto aloxamento no soamente a mariñeiros e traballadores do porto, se non que albergaba diversas industrias que a crise do último terzo do século XX se encargou de arruinar. Estamos a falar de industrias como a PYSBE ou a antiga fábrica de lapis Hispania, que non deixaron o máis mínima lembranza da súa existencia para coñecemento de futuras xeracións. Este foi o castigo de ter un Concello, unha Autoridade Portuaria e un estamento empresarial que non estiveron á debida altura.

Mentres a fachada marítima do Paseo da Mariña, cal fariseo sepulcro branqueado, amosa fachendosa as súas vinotecas e tabernas de deseño, o interior do barrio atópase practicamente abandonado con rúas cortadas, moitas das súas desleixadas vivendas deshabitadas e a maior parte dos que foron locais comerciais pechados. Apenas algúns negocios marxinais que se estableceron os últimos anos no barrio acenden as súas luces de neon pola noite.

Hoxe o barrio del “muelle” (como o chamamos os ferroláns), das Festas da Parrocheira, do Cristo dos Navegantes, das lanchas da ría, o entrañable Ferrol Vello, precisa máis que nunca o apoio dos poderes público, comezando polo Concello, para a súa rehabilitación. O tempo non perdoa e o vello barrio está a caer a cachos. Desexamos que a súa activa Asociación de Veciños consiga ese merecente Centro Cívico polo que está a loitar e que saque á luz esa publicación que podería dar a coñecer e debería ser a sinal de identidade do barrio.