José Fonte Sardiña
Despois dun mes de febreiro ben farturento de choiva, no que ríos, fontes, regatos e regueiros viñan caudalosos e rebuldeiros, o musgo e a hedra vestían de verde os troncos dos carballos e outros caducifolios ―deixaran espidas as súas pólas― e as restricións da pandemia por mor dos excesos do Nadal limitaban bastante a nosa mobilidade, chegou un marzo máis solleiro, que fixo florecer esplendorosas as camelias e a anárquica chorima no medio do monte e anunciou a chegada da primavera, que nos trouxo tamén unha maior liberdade co remate dunha terceira onda que nos golpeou con máis forza da que quixeramos.
Na nova estación, as camelias comezaron a murchar, e os ríos, fontes, regatos e
regueiros, rodeados de fieitos aínda tenros, viron reducido o seu caudal e acompañaron as nosas andainas máis silandeiros que no inverno.
Así e todo, nunca sentimos o silencio porque o seu alegre cantar foi substituído polo dos merlos, as pegas, os pardais, os xílgaros e mesmo algún cardeal que se pousaban
confiados nas pólas dos carballos e que sabe “cazar” como ninguén coa súa cámara o
meu amigo Antonio Patiño, que nos regala as súas fotos nas redes sociais sempre
acompañadas do nome en galego dos paxaros.
Nunha das nosas camiñadas sabatinas, atopei tamén un dente de león que me devolveu á miña infancia e espertou en min a irresistible tentación de soprar sobre el e esvaecer a súa branca e espesa melena. Así o fixen e logo, como cando era un neno, non puiden deixar de pensar que non obrara ben destruíndo aquela tea tan xeitosiña.
Coa primavera, as follas agromaron xa nos carballos ―que aínda non perderon o musgo e a hedra dos seus troncos―, vestindo tamén as súas polas ―espidas no inverno cru―de verdor. Cada día que pasa van poboándose máis e máis.
Podo comprobalo porque, desde que cambiou a hora, aproveitando que a choiva nos
está dando unha tregua, decidín camiñar a diario, na mellor das compañías, despois da longa xornada sedentaria, aínda coa luz do día, desde Os Tilos ata O Sar.
Nas andainas, as flores amarelas das leiras do Castiñeiriño, Lamas de Abade ou Picaños anuncian, para o meu pesar, que pouco lles queda xa aos grelos que compro cada sábado no Mercado Labrego.
Os moitos carballos do camiño fanme lembrar o inesquecible soneto do Poeta da Raza,
que lle cantou así a unha das nosas árbores máis emblemáticas (Ramón Cabanillas: «O carballo», en “Da terra asoballada”, 1926, citado pola edición de Xerais e La Voz de Galicia, A Coruña, 2001, p. 68):
Cando soio, ó verán, vou paseniño
cara ó fogar, de volta do traballo,
sempre detén meus ollos un carballo
ergueito nun mallón, sobre o camiño.
Lanzal o tronco, as ponlas alongadas,
o follaxe en dosel, forte, senlleiro,
ten a medosa traza dun guerreiro
vixiante de castros e valgadas.
Ó chegar ó pé del na atardecida,
da lexendaria edade saudoso,
quixérao ver cadeira frorecida
dun rei celta, barbudo, fazañoso,
ou soleada, verdecente ermida
dun santiño aldeán e milagroso.
Camiñamos cara ao verán e, coa axuda do sentidiño e das vacinas, aínda escasas, talvez logremos acadar esa chamada inmunidade de rabaño da que falan os expertos que nos permita vencer este maldito virus e recuperar a vida social, o contacto cos seres queridos, a liberdade e a nosa forma de existir.