Na sociedade moderna cada vez é maior o interese no estudo da historia local, pescudando no pasado por selo mellor indicador da evolución cultural dun pobo. O coñecemento do pasado enriquece o presente e permite que o futuro coñeza as súas raíces. Os estudos locais permiten coñecer e catalogar o Patrimonio Histórico, como paso previo a súa protección e difusión.
Como ocorre en tódalas cidades, a historia de Ferrol e o seu Patrimonio Cultural non se pode entender sen coñecer a memoria histórica dos seus barrios. Recentemente Juan J. Burgoa e Guillermo Llorca lembraron en sendas publicacións anteriores a historia dos barrios de Ferrol Vello e Esteiro. Desta rolda fan o mesmo co barrio da Magdalena, o xermolo de Ferrol da Ilustración, coa publicación «Memoria histórica do barrio da Magdalena»
A Magdalena naceu como barrio dos funcionarios e comerciantes, unido por unha ampla alameda con Esteiro, o barrio de traballadores, e con Ferrol Vello, o barrio mariñeiro, que xunto con Canido, o barrio agrícola alto, conformaron o Ferrol do século XVIII. Precisamente a fermosa pintura de Jorge Llorca que adobía a portada deste libro ven a ser unha síntese do barrio da Magdalena, a fonte de San Roque, obra de século XVIII, e o chalé de Antón, obra modernista de Rodolfo Ucha. Así é fundamentalmente a Magdalena: Ilustración e Modernismo.
Con esta publicación, os cordinadores da obra, Guillermo Llorca e Juan Burgoa trataron que o Patrimonio Histórico de Magdalena quedase reflectido nunha visión multidisciplinar de diferentes colaboradores. Na obra, publicada pola editorial Embora e prologada polo alcalde de Ferrol Jorge Suárez, ademais dos traballos de Guillermo Llorca, que estuda a oferta hosteleira do barrio, e de Juan Burgoa, que percorre a obra modernista de Rodolo Ucha, aparecen ata vinte (20) traballos, en galego e en castelán, de coñecidos historiadores e historiadoras, coñecedores da nosa cidade.
Así temos os traballos de Alfredo Vigo (A construción do barrio), Margarita Sánchez (San Xiao e os templos ferroláns), María José Leira (Os espazos verdes), Pedro J. Gonzalez (A escultura pública), Eva Ocampo (O Teatro Jofre e os teatros de Ferrol), Carlos de Aracil (Os elementos heráldicos), Alfredo Martín (A poboación e a sociedade), Carmen Porta (O edificio da cárcere municipal) e o recordado Álvaro Porto Dapena (A toponimia do barrio).
Seguen otros traballos de Xaime López (O Coro Toxos e Froles), Eliseo Fernández (O Centro Obreiro de Cultura), Vicente Araguas (O comercio da Magdalena), Aurora Vázquez (Os cines do barrio), Blanco Llano (As sociedades culturais e recreativas), Pilar Blanco (Os Ateneos), Juan Malvar (As galerías fotográficas), Jorge M. Deza (O deporte ferrolán), Francisco Oca (Estampas do barrio), rematando a publicación cunha síntese da Magdalena vista polos viaxeiros e literatos, obra de Juan J. Burgoa.
Como din os autores, o seu traballo rematou ao mostrar nesta obra o rico Patrimonio Histórico da Magdalena. Agora é o momento dos políticos e dos xestores, que deben actuar sobre o Patrimonio Material. Rehabilitar, restaurar e mesmo remodelar o barrio, as súas ruas, súas vivendas e súas construcións emblemáticas. Nada peor para un pobo que a perda dos seus sinais de identidade.
*Nhoraboa a estes incansables investigadores, historiadores e cronistas desta singular cidade, Ferrol, que ás veces parece indiferente ou ausente desa realidade estraordinaria que é a súa istoria. Juan Burgoa e Guillermo Llorca, xunto con un gran ramillete de colaboradoras/es que eles souberon seleccionar, presentan unha obra, unha vez máis, que leeremos con atención, interese e agarimo. Apertas e a seguir ilustrándonos, grazas.