O Chanfaina lab estrea en San Sadurniño as pezas da novena edición

Pasadas as 21:30 horas do sábado 15 rematou a proxección das 24 curtametraxes filmadas na súa maioría durante a primeira fin de semana do mes de setembro. A Casa da Cultura de San Sadurniño volveuse encher de público ávido de cine en pequeno formato no que se contan  historias de aquí con total liberdade creativa e de estilos.

Historias que nesta edición destilan dúas conclusións: que cada vez hai pezas máis elaboradas sen que o encontro perda a súa esencia de festival amador e, por outra banda, que o Chanfaina está máis que asentado no territorio e no audiovisual galego gracias ao seu formato único e xenuíno.

Ademais, durante a gala conducida polo actor Fran Nogueira e polas mulleres de Teño unha horta -Crucita de Piñón, Carmiña da Laxe e Carmiña dos Pantís e Maruja da Curuxa-, tamén se entregou o primeiro premio Bernardino de Lamas, que recoñecerá desde este ano o labor de creación fílmica ou de apoio ao audiovisual á marxe da industria. O primeiro premiado foi o realizador, profesor e escritor Alberte Pagán. 

A gala das estreas comezou puntual, só uns minutos despois das 17:30 horas marcados no programa como hora de inicio. O actor Fran Nogueira, unha das caras máis coñecidas do noso audiovisual, abriu o evento descubríndonos a súa relación «desde neno» con San Sadurniño e declarándose fan do Chanfaina lab, no que el mesmo participou hai uns anos como intérprete dunha das pezas.

Desde o escenario, Nogueira dirixiuse ao alcalde, Secundino García, para arrancarlle o compromiso de que trala novena edición do Chanfaina lab «haxa tamén unha décima», algo que o propio rexedor confirmou na súa intervención. «Haberá décima edición en setembro, e undécima e moitísimas máis», asegurou García Casal. O alcalde expresou o «orgullo» do Concello de San Sadurniño por ser quen de poñer en marcha e soster un encontro audiovisual «co que poñemos o noso gran de area no audiovisual galego, que é un sector estratéxico do país».

A tan só unha semana de que teña lugar en Santiago de Compostela a manifestación convocada por Queremos Galego! en defensa da lingua, Secundino García tamén reivindicou o papel do audiovisual como ferramenta «vital para conservar o galego».

Logo da breve intervención do alcalde tomou a palabra a concelleira de Cultura, Araceli Bellas, para darlle paso á entrega do premio Bernardino de Lamas,  que recaeu no escritor, profesor e cineasta Alberte Pagán, (Carballiño 1965), pola súa prolífica traxectoria no ámbito do cinema experimental, “na que abordou unha gran variedade de temas, linguaxes e técnicas ao longo de case sesenta pezas, producidas cos seus propios medios”.

Pagán volveu hoxe a San Sadurniño para recoller o galardón, simbolizado nun boneco feito de folla de millo que representa os trazos máis recoñecibles do articulista, galeguista, activista cultural e cineasta amador Alfonso Piñón Teixido, nome verdadeiro de Bernardino de Lamas.

«É un orgullo para min recibir esta peza, unindo o nome de Bernardino de Lamas ao meu. Ademais, para a semana estou de aniversario e é un agasallo para min», bromeou Pagán, sinalando a continuación que na súa faceta literaria e de creación audiovisual «sempre fixen as cousas sen pedirlle permiso a ninguén. Eu sempre fixen películas fóra da industria, fóra das produtoras, fóra das subvencións». Unha liberdade que, segundo suxeriu, lle supuxo recibir críticas e unha certa marxinación por parte do mainstream do audiovisual. «Un fai as súas cousas á súa bola, o que lle sae de dentro, e ás veces sénteste só», razón pola que o recoñecemento do Chanfaina significa para el  «que hai alguén que aprecia o que fas».

Alberte Pagán tamén destacou o valor do premio «porque mo dá o Chanfaina lab, que foi capaz de baixar o cinema á terra, quitándolle a pátina industrial e comercial e mostrar o que a xente queira mostrar. O Chanfaina é un gran exemplo de que todo o mundo pode escribir e todo o mundo pode crear cinema».

24 pezas
Trala entrega do Bernardino de Lamas, a gala do Chanfaina lab recuperou o seu formato de sempre, subindo ao escenario ás autoras e autores das curtametraxes para entregarlles a Lola Chanfaineira -a boneca de agasallo por ter participado no encontro- e para que eles poidan presentar escuetamente cadansúa peza.

Sobre as táboas da Casa da Cultura xuntáronse, polo tanto, 31 autoras e autores, máis outras dúas que non puideron asistir e enviaron un saúdo en vídeo, que foron avanzando os contidos que despois se irían debullando ao longo de máis de tres horas de proxección. De novo pezas sobre a paisaxe de San Sadurniño, curtas ao respecto da súa historia, documental, ficción, ensaios experimentais… coma sempre un todo revolto e saboroso que lle dá sentido ao nome do propio encontro, que alude a un embutido tradicional desta zona no que se mesturan múltiples ingredientes.

As presentacións intercaláronse coas presentacións de Fran Nogueira coa axuda de Crucita de Piñón, Maruja da Curuxa e as dúas Carmes de Lamas: Carmiña dos Pantís e Carmiña da Laxe. As catro integran colectivo audiovisual Teño unha Horta, nacido ao abeiro da Aula CeMIT e omnipresente neste e en anteriores chanfainas facendo labores de produción, como actrices e facendo as súas propias pezas. O cóctel señoras-Nogueira deixou momentos de moita risa propiciados polas equivocacións na orde das presentacións das pezas, non se sabe se calculadas e ensaiadas ou froito da improvisación…, anque todo apunta a que o segundo.

Trala velada de cine de hoxe -da que falaremos o luns cun pequeno resume do contido das curtas- os 24 filmes do IX Chanfaina lab iniciarán o próximo 7 de marzo a súa andaina na canle de Youtube de Fálame de San Sadurniño, onde se irán estreando a razón de dúas cada venres. Ademais, desde hoxe as súas autoras e autores xa poderán empezar a movelas por festivais, levando o nome e as historias de San Sadurniño por todo o mundo.

O Chanfaina lab é unha iniciativa do Concello de San Sadurniño que conta con apoio da área de Cultura da Deputación da Coruña.